«Το παιδί δεν πρέπει να μας φοβάται, πρέπει να μας σέβεται. Και ο σεβασμός εμπνέεται, δεν επιβάλλεται».

«Μήτε άναρχος μήτε δεσποτούμενος».
Ευμενίδες ΑΙΣΧΥΛΟΣ

Αν και η εξέλιξή μας έχει ξεπεράσει σε πολλές περιπτώσεις την φαντασία μας, δεν έχουμε βρει τρόπους να αντιμετωπίζουμε καθημερινά προβλήματα, που απασχολούν και βασανίζουν τον άνθρωπο.
Προβλήματα που μπορεί να φαίνονται απλά στο «μάτι» ενός επιστήμονα, αλλά είναι πολύπλοκα για αυτόν που τα αντιμετωπίζει.
Ένα από αυτά τα «απλά» και ταυτόχρονα σύνθετα προβλήματα είναι και η δυσλεξία (μαθησιακές δυσκολίες), που ταλαιπωρεί ένα πολύ μεγάλο ποσοστό παιδιών. Τουλάχιστον ένα παιδί σε μια σχολική τάξη αντιμετωπίζει πρόβλημα δυσλεξίας, δηλαδή διαταραχή που αφορά την εκμάθηση των μηχανισμών ανάγνωσης και γραφής, η οποία είναι αναγκαίο να εντοπιστεί έγκαιρα, προκειμένου να βοηθήσει το παιδί.
Η δυσλεξία έχει διάφορες βαθμίδες. Είναι η άτυπη, η μικρή, η μέτρια και η σοβαρή. Η νοημοσύνη του παιδιού παίζει σημαντικό ρόλο στην μάθησή του- διότι ένα παιδί με δυσλεξία αδυνατεί να αναπτύξει τις ικανότητες εκείνες που απαιτούνται για την μάθηση όπως η μνήμη, η συσχέτιση, η σημειολογία, η εννιοποίηση, η διαδοχικότητα- αλλά δεν είναι πάντοτε καθοριστικός παράγοντας. Επίσης, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας και την προσωπικότητα του κάθε παιδιού, τις αντοχές του καθώς και το οικογενειακό του περιβάλλον.
Το πρωταρχικό βήμα των γονιών είναι να κάνουν άμεσα μια έγκυρη διάγνωση του προβλήματος, να μην πανικοβάλλονται, να μην πιέζουν αλλά και σε καμιά περίπτωση να μην σκεφτούν να απορρίψουν το παιδί τους, επειδή έχει αυτή την ιδιαιτερότητα.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ :

Να ενδιαφέρονται για την καθημερινή ζωή του παιδιού τους στο σχολείο, ρωτώντας το πώς τα πέρασε, αν έπαιξε εκεί και όχι μόνο για τα μαθήματά του.
Να «εκμεταλλεύονται» κάθε ευκαιρία για μάθηση (τις κουβέντες του για ανάπτυξη του λεξιλογίου, τα ψώνια για τα μαθηματικά του κ.τ.λ).
Να το μάθουν να ελέγχει την τσάντα του από το βράδυ αν είναι έτοιμη, και να του υπενθυμίζουν να σημειώνει στο πρόχειρό του ότι επιπλέον πρέπει να θυμηθεί για τα μαθήματά του κ.τ.λ.
Να μην φωνάζουν στο παιδί αλλά να του φέρονται με ευγένεια και σεβασμό, ώστε το παιδί να προσπαθεί να ανταποδώσει αυτή την συμπεριφορά.
Να το μάθουν από μικρό να είναι υπεύθυνο για τα πράγματά του αλλά και για τις υποχρεώσεις του.
Να κάνουν αρκετά διαλείμματα στην μελέτη τους έτσι ώστε να μην πιέζεται συνεχώς.
Ανακαλύψτε ένα χαρακτηριστικό χάρισμα του παιδιού σας π.χ ότι ζωγραφίζει πανέμορφα σπιτάκια και ανθρωπάκια ή σε κάτι θετικό που έχει ο χαρακτήρας του και αναγνωρίστε με ειλικρίνεια τις θετικές του προσπάθειες.
Αν το παιδί σας αρνείται να γράψει, μπορείτε να το «ξεγελάσετε» έστω και λίγες φορές μόνο. Το να ασκήσετε πίεση πάνω του, σίγουρα δεν είναι ο καλύτερος τρόπος. Βρείτε κάποια στιγμή που είστε όντως απασχολημένοι και παρακαλέστε το να σας βοηθήσει γράφοντας π.χ τα ψώνια του σούπερ μάρκετ. Μην κάνετε εμπαιγμούς και σχόλια την ώρα που προσπαθεί να θυμηθεί π.χ ποιο «ι» βάζουμε στη λέξη τυρί, αλλά να του χαμογελάτε με αγάπη.
Μην το συγκρίνετε με τον αδελφό του ή το φίλο του.
Μην εκνευρίζεστε μαζί του για κάτι που δεν μπορεί να καταλάβει, αλλά να προσπαθείτε να βρίσκετε έναν ευκολότερο τρόπο. Μην διστάζετε να ζητήσετε την συμβουλή του δασκάλου του ή ενός ειδικού.
Μην θεωρείτε το παιδί αρκετά μικρό για να καταλάβει αυτό που του λέτε, ή αυτό που θέλετε να κάνει. Με τον ήρεμο διάλογο και με ευκολότερους τρόπους (π.χ εικόνα) όλα θα γίνουν.
Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό. Εάν εσείς βιάζεστε, αυτό δεν σημαίνει ότι το παιδί θα αλλάξει το ρυθμό του ξαφνικά για χατίρι σας. Το χρόνο που ασχολείστε με το παιδί σας, να είστε αφοσιωμένοι σε αυτό και μόνο.
Δεν υπάρχει εβδομάδα χωρίς Σαββατοκύριακο άρα και δουλειά χωρίς διάλειμμα, οπότε αν το δείτε κουρασμένο ή ζαλισμένο είναι άσκοπο να προσπαθείτε, απλά χαλαρώστε και κάντε ένα μικρό διάλειμμα.
Ποτέ ο γονιός δεν πρέπει να λύνει και να γράφει τις ασκήσεις του παιδιού, ακόμη και όταν αυτό είναι άρρωστο.
Για να υπάρξει αρμονία στις σχέσεις γονιών και παιδιού επιβάλλεται η κατανόηση των αναγκών του, το ενδιαφέρον, η υπομονή, μα κυρίως πολύ-πολύ ενθάρρυνση και επιβράβευση για οτιδήποτε καταφέρνει, όσο μικρό και ασήμαντο και αν είναι.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ:

Ο εκπαιδευτικός - δάσκαλος είναι αυτός που πρέπει πρώτα από όλους να ελέγξει και να γνωστοποιήσει στους γονείς τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί, και να τους παροτρύνει να δουν έναν ειδικό.
Δεν είναι αρμόδιος να κρίνει αν είναι ή όχι το παιδί δυσλεξικό.
Ο δάσκαλος μπορεί να βοηθήσει το δυσλεξικό παιδί ενθαρρύνοντάς το και τονώνοντας την αυτοπεποίθησή του και να αξιοποιήσει τις δυνατότητές του.
Οι περισσότεροι δάσκαλοι ρωτάνε πως μπορούν να βοηθήσουν το δυσλεξικό παιδί μέσα στην τάξη. Υπάρχουν κάποιοι απλοί κανόνες που μπορούν να βοηθήσουν και το παιδί και το δάσκαλο:

♦ Το παιδί όταν του δίνεται η ευκαιρία πρέπει να επαινείται.

♦Να ενθαρρύνει την πράξη και την σκέψη που έκανε και όχι τον ίδιο.

♦Να βρει κάτι στο οποίο το παιδί τα καταφέρνει καλά και την κατάλληλη στιγμή να του το πει. Αν δίνουμε στο παιδί την ευκαιρία να συμμετέχει σε δραστηριότητες που είναι ικανός θα προσπαθήσει και θα βελτιώσει την εικόνα του.
♦ Η δουλειά για το σπίτι να είναι λιγότερη.

♦ Να μην δίνει μεγάλη σημασία στην ορθογραφία αλλά στο περιεχόμενο της εργασίας του.

♦ Να βάζει το παιδί να κάτσει στα μπροστινά θρανία για να μπορεί να ελέγχει και να παρακολουθεί τις εργασίες του.

♦ Να το αφήνει να εργάζεται με ανοιχτό βιβλίο.

♦ Η αντιγραφή από τον πίνακα είναι δύσκολη και σίγουρα το παιδί δεν τα καταφέρνει μέσα στο σχολικό χρόνο που απαιτείται. Έτσι ο δάσκαλος να δίνει στο παιδί λίγο χρόνο παραπάνω.

♦ Να μην το αναγκάζει να διαβάζει δυνατά αν το παιδί δεν το θέλει.

♦Να μην διορθώνει όλα τα λάθη του σε μια εργασία. Να μην το γελοιοποιεί ακόμα και μέσω χιούμορ.

♦Να μην το υποχρεώνει να αλλάξει γραφικό χαρακτήρα για να κάνει πιο ωραία γράμματα.

♦ Να αναγνωρίζει και να επαινεί κάθε προσπάθεια ακόμα και στις περιπτώσεις που το αποτέλεσμα δεν επαρκεί.

Όλες οι δυσκολίες που προανέφερα επιδρούν άσχημα στην ψυχολογία του παιδιού και πολλές φορές καταλήγουν σε επιθετικότητα, δειλία, χαμηλή αυτοεκτίμηση, εσωστρέφεια, άγχος, άρνηση ομιλίας ή γραφής, δυσκολία στην συνεργασία του με το δάσκαλο ή τους γονείς, άρνηση για να μάθει οτιδήποτε καινούργιο.
Τα παιδιά πρέπει να το οδηγούμε στο καλό δρόμο με λόγια και παραινέσεις.

Μαριλίζα Παγώνη
dr. Λογοπεδικός.
Λογοπεδικός της ΚΕΝΕΠΑΠ.
Εξ. Συνεργάτης του Ιασώ General